การบังคับดอกทุเรียน (Durian Flower Induction)
เป็นกระบวนการสำคัญในระบบการปลูกทุเรียนเชิงพาณิชย์ โดยเฉพาะการผลิตทุเรียนนอกฤดู ซึ่งต้องใช้การควบคุมปัจจัยแวดล้อมร่วมกับสารควบคุมการเจริญเติบโต เพื่อกระตุ้นให้ทุเรียนสร้าง “ตาดอก” ได้อย่างแม่นยำและมีประสิทธิภาพ
📌 สารบังคับดอกทุเรียนคืออะไร?
สารบังคับดอกที่นิยมใช้มากที่สุดในสวนทุเรียน คือ
แพคโคลบิวทราโซล (Paclobutrazol)
ซึ่งจัดเป็นสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช (Plant Growth Regulator: PGR) ในกลุ่มไตราโซล (Triazole)
คุณสมบัติหลักของ Paclobutrazol คือ:
- ยับยั้งการสร้างฮอร์โมนจิบเบอเรลลิน (Gibberellin)
- ลดการแตกใบอ่อน
- ส่งเสริมให้ต้นพืชสร้างตาดอกมากขึ้น
- ควบคุมความสูงของพืช ทำให้ทุเรียนไม่แตกยอดในช่วงเตรียมออกดอก
🧪 Paclobutrazol เป็นสารที่มีประสิทธิภาพสูง แต่ต้องใช้ อย่างระมัดระวัง และตามคำแนะนำของนักวิชาการ เนื่องจากสามารถตกค้างในดินได้เป็นเวลานาน
📆 ช่วงเวลาในการใช้สารบังคับดอก
การใช้สารบังคับดอกทุเรียน ควรดำเนินการ หลังจากใบชุดที่ 3 หยุดการเจริญเติบโต อย่างสมบูรณ์ โดยปกติจะอยู่ในช่วงเดือนพฤศจิกายน – มกราคม (สำหรับภาคตะวันออก)
สังเกตอาการใบชุดที่ 3:
- สีใบเขียวเข้ม
- ไม่มีใบอ่อนแตกใหม่
- ใบมีความหนาและไม่อ่อนไหวต่อโรคแมลง
💧 วิธีใช้สาร Paclobutrazol กับทุเรียน
✅ อัตราและวิธีใช้ (อ้างอิงจากกรมวิชาการเกษตร):
- ใช้ สาร Paclobutrazol อัตรา 1–1.5 กรัมต่อต้น สำหรับต้นอายุ 3–5 ปี
- ผสมน้ำสะอาดแล้ว ราดลงดินบริเวณชายพุ่มใบ (ไม่ควรให้สัมผัสรากโดยตรง)
- หลังให้สารแล้วควรงดน้ำประมาณ 20–30 วัน เพื่อลดการกระตุ้นแตกใบ และกระตุ้นให้เกิดการสะสมอาหาร
⏱️ ระยะเวลารอผล:
- หลังจากให้สารประมาณ 45–60 วัน ทุเรียนจะเริ่มแสดงอาการ “สร้างตาดอก”
- หากดูแลเหมาะสม จะเกิดดอกชุดแรกพร้อมกัน และสามารถคัดดอกเพื่อสร้างผลผลิตคุณภาพได้
🔍 ข้อควรระวัง
- อย่าใช้ในต้นที่ยังไม่ฟื้นตัว จากการให้ผลผลิต หรือยังมีใบไม่สมบูรณ์
- หลีกเลี่ยงการใช้ซ้ำบ่อยเกินไปในจุดเดิม เพราะสารอาจสะสมในดิน
- หลังออกดอก ควรฟื้นฟูต้นด้วยปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยเคมีสูตรเสริมแคลเซียม และธาตุรอง
- หากใช้ร่วมกับการห่อผลเพื่อส่งออก ควรเลือกแหล่งสารที่ปลอดภัยและผ่านการรับรอง
✅ สรุป: ใช้สารบังคับดอกอย่างไรให้ได้ผล?
| ขั้นตอน | รายละเอียด |
|---|---|
| ตรวจสอบใบชุดที่ 3 | ต้องหยุดการเจริญเติบโตแล้ว |
| ให้สาร Paclobutrazol | ราดโคนต้น อัตราตามขนาดต้น |
| งดน้ำชั่วคราว | เพื่อกระตุ้นการสร้างตาดอก |
| ดูแลหลังออกดอก | บำรุงด้วยปุ๋ยโพแทสเซียมและธาตุรอง |
🧪 อ้างอิงทางวิชาการ:
- กรมวิชาการเกษตร. (2562). แนวทางการผลิตทุเรียนนอกฤดู. สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6
- คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2563). การจัดการฮอร์โมนพืชเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตทุเรียน
เว็บไซต์ของเรา : www.ค้างคาวคู่เอสที.com facebook : ค้างคาวคู่เอสที
แชร์บทความนี้
5 สาเหตุทุเรียนบิดเบี้ยว พลูไม่เต็ม พร้อมวิธีแก้ตามหลักวิชาการ | ปุ๋ยทุเรียน
หลายสวนประสบปัญหา ทุเรียนบิดเบี้ยว / พูไม่เต็ม / เนื้อไม่สวย แม้จะใส่ปุ๋ยทุเรียนเต็มที่ แต่ผลผลิตก็ยังไม่ได้คุณภาพ สาเหตุของปัญหานี้เกิดได้จากหลายปัจจัย ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวกับ “ระบบราก – ใบ – ธาตุอาหารช่วงพัฒนาผล” บทความนี้สรุป 5 สาเหตุที่ทำให้ทุเรียนพูไม่เต็มตามหลักวิชาการ พร้อมแนวทางแก้ไขที่ทำได้จริงในสวน ✅…
สูตรลับปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย เทคนิคการจัดการผลผลิตตามหลักวิชาการ
ทุเรียน (Durio zibethinus L.) เป็นไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคตะวันออกและภาคใต้ ผลผลิตทุเรียนคุณภาพดีไม่เพียงขึ้นอยู่กับพันธุ์เท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับ การจัดการในช่วงออกดอก ติดผล และขยายผล ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลโดยตรงต่อ “รูปร่างของผล” และ “คุณภาพภายใน” การปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย—หมายถึงการดูแลจัดการให้ผลมีรูปร่างกลม เปลือกเรียบ เนื้อเต็ม และขั้วแข็งแรง—ต้องอาศัยทั้ง ความรู้ทางวิชาการด้านโภชนาการพืช,…
3 เคล็ดลับช่วงออกดอกของทุเรียน ที่เกษตรกรมืออาชีพไม่เคยบอก!
ออกดอกทุเรียน ถือเป็น “ช่วงหัวใจสำคัญ” ของการปลูกทุเรียน เพราะเป็นระยะที่ชี้ชะตาว่าในปีนั้น ๆ สวนจะได้ผลผลิตมากหรือน้อยเพียงใด การดูแลทุเรียนในช่วงออกดอกและติดผลจึงต้องอาศัยความเข้าใจเรื่องธาตุอาหาร สภาพอากาศ และระบบรากอย่างลึกซึ้ง ซึ่งเกษตรกรมืออาชีพหลายคนใช้เทคนิคเฉพาะตัวที่มักไม่เปิดเผยกันง่าย ๆ บทความนี้จะเผย 3 เคล็ดลับดูแลทุเรียนช่วงออกดอก–ติดผล ที่ผ่านการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลจริง เพื่อให้เกษตรกรรุ่นใหม่สามารถนำไปปรับใช้ได้อย่างถูกต้องและยั่งยืน 🌱 เคล็ดลับที่ 1:…
ดูแลผลทุเรียนอย่างไร ให้ได้คุณภาพและมาตรฐาน
ทุเรียน ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชาแห่งผลไม้” ที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง ทั้งตลาดในประเทศและต่างประเทศ โดยเฉพาะ ตลาดจีน ที่ต้องการทุเรียนคุณภาพ มาตรฐานปลอดภัย และรสชาติได้มาตรฐาน การดูแลผลทุเรียนตั้งแต่ระยะติดผลจนถึงเก็บเกี่ยว จึงเป็นขั้นตอนสำคัญที่เกษตรกรต้องให้ความใส่ใจ เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มี คุณภาพตรงตามมาตรฐาน GAP และตลาดส่งออก 1. การจัดการระยะติดผล 2. การบำรุงต้นและผล…
ไว้ผลทุเรียนปีแรก ควรไว้กี่ลูก เพื่อไม่ให้ต้นโทรม
การดูแลทุเรียนในปีแรกที่เริ่มให้ผลผลิต เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพของต้นและผลผลิตในอนาคต เกษตรกรจำนวนมากมักมีคำถามว่า “ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก?” เพราะหากไว้ลูกมากเกินไป ต้นทุเรียนอาจโทรมและส่งผลเสียต่อการเติบโตในระยะยาว ดังนั้นการจัดการที่ถูกต้องจึงเป็นเรื่องจำเป็น ทำไมต้องจำกัดจำนวนผลทุเรียนปีแรก? ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก? จากคำแนะนำเชิงวิชาการและประสบการณ์ของเกษตรกรผู้เชี่ยวชาญ การไว้ผลทุเรียนปีแรกควรอยู่ในช่วง 5–10 ผลต่อต้น ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้น ดังนี้ การจำกัดจำนวนผลให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม จะช่วยให้ต้นไม่โทรม และยังสามารถแตกใบใหม่ได้อย่างสมบูรณ์ พร้อมสำหรับการให้ผลผลิตที่มีคุณภาพในปีถัดไป เทคนิคการจัดการผลทุเรียนปีแรก…