โรครากเน่าและโคนเน่า (Root and Basal Stem Rot) ที่เกิดในต้นทุเรียน (Durio zibethinus Murr.) เป็นปัญหาสำคัญทางการเกษตรที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผลผลิตในเชิงเศรษฐกิจอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในพื้นที่ปลูกทุเรียนเชิงพาณิชย์ทั้งในภาคตะวันออกและภาคใต้ของประเทศไทย โรคนี้มีสาเหตุหลักมาจากเชื้อราในดิน เช่น Phytophthora palmivora, Fusarium spp., และ Pythium spp. อย่างไรก็ตาม ปัจจัยทางกายภาพและเคมีของดินมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมให้เชื้อสาเหตุเจริญเติบโตและเข้าทำลายรากพืชได้ง่ายขึ้น
1. ดินเหนียวจัดและดินที่มีการระบายน้ำไม่ดี
ดินที่มีโครงสร้างแน่น เช่น ดินเหนียวหรือดินร่วนเหนียว มีความสามารถในการอุ้มน้ำสูง เมื่อได้รับน้ำมาก เช่น ในฤดูฝนหรือการให้น้ำเกินความจำเป็น ดินจะเกิดภาวะอิ่มตัว ส่งผลให้พื้นที่บริเวณรากพืชมีสภาพขาดออกซิเจน (anaerobic condition) ซึ่งไม่เหมาะสมต่อการเจริญของรากทุเรียนที่ต้องการออกซิเจนสูง ทำให้รากเกิดอาการเน่าและเป็นช่องทางให้เชื้อสาเหตุโรคเข้าทำลายได้ง่าย
2. ดินลุ่มหรือพื้นที่ต่ำที่มีน้ำขัง
พื้นที่ที่เป็นแอ่งหรืออยู่ในระดับต่ำกว่าพื้นที่รอบข้าง มักเกิดน้ำขังในช่วงฤดูฝน และมีการระบายน้ำไม่ดี ดินบริเวณนี้จึงมีความชื้นสูงตลอดเวลา ส่งผลต่อการสะสมของเชื้อราก่อโรค และทำให้รากอ่อนแอจากการขาดออกซิเจน
3. ดินที่มีอินทรียวัตถุหมักไม่สมบูรณ์
การใช้ปุ๋ยคอก เศษพืช หรือวัสดุอินทรีย์ที่ยังไม่ผ่านการหมักอย่างสมบูรณ์ สามารถทำให้เกิดกระบวนการสลายตัวโดยจุลินทรีย์ซึ่งใช้ไนโตรเจนและออกซิเจนจากดินในปริมาณมาก จึงส่งผลให้รากพืชขาดออกซิเจน และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเข้าทำลายของเชื้อราก่อโรค
4. ดินที่มีความเป็นกรดสูง (pH ต่ำ)
ดินที่มีค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ต่ำกว่า 5.0 จัดเป็นดินเปรี้ยวจัด ซึ่งไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของรากทุเรียน ทั้งยังเป็นสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญของเชื้อราบางชนิด เช่น Phytophthora spp. ซึ่งสามารถสร้างสปอร์และเคลื่อนที่ไปยังรากพืชได้ง่ายในสภาพแวดล้อมที่เป็นกรดและชื้น
5. ดินที่ไม่มีการยกโคกหรือระบบระบายน้ำ
การปลูกทุเรียนบนพื้นราบโดยไม่มีการยกโคกหรือออกแบบระบบระบายน้ำ ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดน้ำขังบริเวณโคนต้นทุเรียน โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีฝนตกชุก สภาพแวดล้อมเช่นนี้จะกระตุ้นให้เชื้อโรคเข้าทำลายรากและโคนต้นได้อย่างรวดเร็ว
แนวทางป้องกันและปรับปรุงดินเพื่อป้องกันโรครากเน่า
- ยกโคกปลูก โดยให้ความสูงไม่น้อยกว่า 50–100 เซนติเมตร เพื่อเพิ่มการระบายน้ำบริเวณโคนต้น
- เลือกใช้ดินร่วนปนทรายหรือดินที่ระบายน้ำดี หลีกเลี่ยงดินเหนียวจัด
- ปรับปรุงดินด้วยปูนโดโลไมต์หรือปูนขาว เพื่อปรับค่า pH ให้อยู่ในช่วง 5.5–6.5 ซึ่งเหมาะสมต่อการเจริญของราก
- ใช้วัสดุอินทรีย์ที่หมักสลายสมบูรณ์แล้ว เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะขาดออกซิเจนและลดโอกาสการสะสมของเชื้อรา
- วางระบบร่องน้ำหรือทางระบายน้ำ รอบแปลงปลูก เพื่อป้องกันการสะสมของน้ำฝนหรือน้ำจากการให้น้ำ
สรุป
ดินที่ส่งเสริมให้เกิดโรครากเน่าในทุเรียนมักมีลักษณะร่วมกัน คือมีความชื้นสูง ระบายน้ำไม่ดี และมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญของเชื้อราก่อโรค การปรับปรุงโครงสร้างของดินและการจัดการน้ำที่เหมาะสม จึงเป็นแนวทางสำคัญในการลดความเสี่ยงจากโรคดังกล่าวและส่งเสริมให้ต้นทุเรียนมีสุขภาพแข็งแรง สามารถให้ผลผลิตได้อย่างต่อเนื่องและมีคุณภาพ
facebook: ค้างคาวคู่เอสที www.ค้างคาวคู่เอสที.com
สินค้าของเรา
แชร์บทความ
5 สาเหตุทุเรียนบิดเบี้ยว พลูไม่เต็ม พร้อมวิธีแก้ตามหลักวิชาการ | ปุ๋ยทุเรียน
หลายสวนประสบปัญหา ทุเรียนบิดเบี้ยว / พูไม่เต็ม / เนื้อไม่สวย แม้จะใส่ปุ๋ยทุเรียนเต็มที่ แต่ผลผลิตก็ยังไม่ได้คุณภาพ สาเหตุของปัญหานี้เกิดได้จากหลายปัจจัย ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวกับ “ระบบราก – ใบ – ธาตุอาหารช่วงพัฒนาผล” บทความนี้สรุป 5 สาเหตุที่ทำให้ทุเรียนพูไม่เต็มตามหลักวิชาการ พร้อมแนวทางแก้ไขที่ทำได้จริงในสวน ✅…
สูตรลับปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย เทคนิคการจัดการผลผลิตตามหลักวิชาการ
ทุเรียน (Durio zibethinus L.) เป็นไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคตะวันออกและภาคใต้ ผลผลิตทุเรียนคุณภาพดีไม่เพียงขึ้นอยู่กับพันธุ์เท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับ การจัดการในช่วงออกดอก ติดผล และขยายผล ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลโดยตรงต่อ “รูปร่างของผล” และ “คุณภาพภายใน” การปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย—หมายถึงการดูแลจัดการให้ผลมีรูปร่างกลม เปลือกเรียบ เนื้อเต็ม และขั้วแข็งแรง—ต้องอาศัยทั้ง ความรู้ทางวิชาการด้านโภชนาการพืช,…
3 เคล็ดลับช่วงออกดอกของทุเรียน ที่เกษตรกรมืออาชีพไม่เคยบอก!
ออกดอกทุเรียน ถือเป็น “ช่วงหัวใจสำคัญ” ของการปลูกทุเรียน เพราะเป็นระยะที่ชี้ชะตาว่าในปีนั้น ๆ สวนจะได้ผลผลิตมากหรือน้อยเพียงใด การดูแลทุเรียนในช่วงออกดอกและติดผลจึงต้องอาศัยความเข้าใจเรื่องธาตุอาหาร สภาพอากาศ และระบบรากอย่างลึกซึ้ง ซึ่งเกษตรกรมืออาชีพหลายคนใช้เทคนิคเฉพาะตัวที่มักไม่เปิดเผยกันง่าย ๆ บทความนี้จะเผย 3 เคล็ดลับดูแลทุเรียนช่วงออกดอก–ติดผล ที่ผ่านการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลจริง เพื่อให้เกษตรกรรุ่นใหม่สามารถนำไปปรับใช้ได้อย่างถูกต้องและยั่งยืน 🌱 เคล็ดลับที่ 1:…
ดูแลผลทุเรียนอย่างไร ให้ได้คุณภาพและมาตรฐาน
ทุเรียน ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชาแห่งผลไม้” ที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง ทั้งตลาดในประเทศและต่างประเทศ โดยเฉพาะ ตลาดจีน ที่ต้องการทุเรียนคุณภาพ มาตรฐานปลอดภัย และรสชาติได้มาตรฐาน การดูแลผลทุเรียนตั้งแต่ระยะติดผลจนถึงเก็บเกี่ยว จึงเป็นขั้นตอนสำคัญที่เกษตรกรต้องให้ความใส่ใจ เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มี คุณภาพตรงตามมาตรฐาน GAP และตลาดส่งออก 1. การจัดการระยะติดผล 2. การบำรุงต้นและผล…
ไว้ผลทุเรียนปีแรก ควรไว้กี่ลูก เพื่อไม่ให้ต้นโทรม
การดูแลทุเรียนในปีแรกที่เริ่มให้ผลผลิต เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพของต้นและผลผลิตในอนาคต เกษตรกรจำนวนมากมักมีคำถามว่า “ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก?” เพราะหากไว้ลูกมากเกินไป ต้นทุเรียนอาจโทรมและส่งผลเสียต่อการเติบโตในระยะยาว ดังนั้นการจัดการที่ถูกต้องจึงเป็นเรื่องจำเป็น ทำไมต้องจำกัดจำนวนผลทุเรียนปีแรก? ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก? จากคำแนะนำเชิงวิชาการและประสบการณ์ของเกษตรกรผู้เชี่ยวชาญ การไว้ผลทุเรียนปีแรกควรอยู่ในช่วง 5–10 ผลต่อต้น ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้น ดังนี้ การจำกัดจำนวนผลให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม จะช่วยให้ต้นไม่โทรม และยังสามารถแตกใบใหม่ได้อย่างสมบูรณ์ พร้อมสำหรับการให้ผลผลิตที่มีคุณภาพในปีถัดไป เทคนิคการจัดการผลทุเรียนปีแรก…