เข้าใจสาเหตุของโรคผลเน่าทุเรียน พร้อมแนวทางป้องกันอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่ระยะแรกของการพัฒนา
ผู้ปลูกจำนวนไม่น้อยพบว่าทุเรียนโตมาสวย ผลดก แต่ต้องตัดทิ้งก่อนถึงเวลาเก็บ เพราะเน่าจากภายนอกและลามเข้าไปถึงเนื้อภายใน เกษตรกรหลายรายเสียหายหลักหมื่นถึงหลักแสนต่อรอบเก็บเกี่ยว ซึ่งปัญหานี้สามารถป้องกันได้ หากเริ่มจัดการตั้งแต่ต้นฤดู
ลักษณะของโรคผลเน่าทุเรียน
โรคผลเน่าทุเรียน (Fruit rot) มักแสดงอาการเมื่อผลเริ่มมีขนาดใหญ่ หรือใกล้สุก โดยมีลักษณะเฉพาะที่สังเกตได้ดังนี้:
- เริ่มจากจุดสีน้ำตาลเข้มหรือคล้ำบริเวณโคนผล (ที่ติดขั้ว) หรือเปลือกผลส่วนล่าง
- จุดเน่ามักลุกลามเป็นวงกว้างอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในช่วงฝนตกต่อเนื่อง
- ผิวเปลือกที่เน่าอาจนิ่ม เปียก มีน้ำซึม หรือมีกลิ่นเปรี้ยว
- เมื่อตัดดูภายใน ผลอาจมีเนื้อเละ มีกลิ่นเหม็นหรือเปรี้ยวจัด
- หากปล่อยทิ้งไว้ เชื้อราจะแพร่สปอร์สู่ผลใกล้เคียง
สาเหตุของผลทุเรียนเน่าคาต้น
1. เชื้อรา Phytophthora palmivora
เป็นเชื้อราดินที่สามารถทำให้เกิดโรคผลเน่าได้โดยตรง หรือแพร่จากโรคอื่น เช่น โรครากเน่า โคนเน่า ไปยังผลทุเรียนได้
เชื้อชนิดนี้มักพบบริเวณที่มีความชื้นสูง เช่น โคนต้น ระบบราก หรือในดินที่มีน้ำขัง เชื้อแพร่กระจายผ่านทางฝน หยดน้ำ ลมหรือแมลงพาหะ
2. สภาพแวดล้อมเอื้อให้เชื้อราเจริญ
พื้นที่ปลูกที่มีความชื้นสูง ฝนตกต่อเนื่อง อากาศไม่ถ่ายเท เป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อราที่สำคัญ โดยเฉพาะช่วงก่อนเก็บเกี่ยว (60–90 วันก่อนเก็บ) หากไม่มีการจัดการที่ดี จะเกิดโรคได้ง่าย
3. รอยแผลหรือการเสียดสีบนเปลือกผล
เชื้อรา Phytophthora มักเข้าทางบาดแผล แม้จะเป็นเพียงแผลเล็ก ๆ จากกิ่งข่วน หรือผลกระแทกกันลมแรง หากไม่ป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ จะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของผลเน่า
4. การจัดการสวนที่ไม่เหมาะสม
ไม่มีการฉีดพ่นสารป้องกันเชื้อรา หรือใช้สารเคมีไม่เหมาะสมกับระยะผลผลิต
ไม่มีการตัดแต่งกิ่งเพื่อให้แสงแดดส่องถึงโคนต้น
ผลสัมผัสกับพื้นดินหรือเปลือกผลเปียกน้ำฝนเป็นเวลานาน
แนวทางป้องกันโรคผลเน่าทุเรียนอย่างได้ผล
🔹 1. ปรับสภาพสวนให้โปร่งและแห้ง
- ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง อากาศถ่ายเท แสงส่องถึงพื้น
- อย่าปล่อยให้ผลทุเรียนสัมผัสพื้นดิน หรือน้ำฝนขัง
- หากใช้เชือกผูกพยุงผล ให้หุ้มด้วยฟางหรือวัสดุป้องกันการเสียดสี
🔹 2. ป้องกันโรคตั้งแต่ระยะติดผล
- ฉีดพ่นสารป้องกันเชื้อราอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะช่วงฝนตก
ตัวอย่างสารที่ใช้ เช่น- แมนโคเซบ (mancozeb)
- คอปเปอร์ออกซีคลอไรด์ (Copper oxychloride)
- สารชีวภัณฑ์ เช่น ไตรโคเดอร์มา (Trichoderma spp.)
- เว้นระยะห่าง 10–14 วันต่อครั้ง ในช่วงเสี่ยงโรค
- ควรฉีดพ่นทั้งโคนต้น ใบ และผล โดยเฉพาะด้านล่างผลที่ติดกับขั้ว
🔹 3. ใช้สารชีวภัณฑ์และปุ๋ยที่เสริมภูมิต้านทาน
การเสริมสุขภาพต้นทุเรียนเป็นหัวใจสำคัญที่จะลดความเสี่ยงของโรค
- ไตรโคเดอร์มา + ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพดี เช่น
🌿 ปุ๋ยค้างคาวคู่เอสที สูตรเข้มข้น ที่มีทั้งไตรโคเดอร์มา และสารเพิ่มภูมิคุ้มกัน
🌱 ช่วยยับยั้งเชื้อราในดิน เสริมรากแข็งแรง ลดความเสี่ยงผลเน่า - ให้ราดรอบโคนต้น ทุก 15–30 วัน ในช่วงติดผล – ก่อนเก็บเกี่ยว
- ผสมกับน้ำหมักชีวภาพหรือกรดฮิวมิก เพื่อเพิ่มการดูดซึม
🔹 4. ตรวจแปลงสม่ำเสมอและเก็บผลที่ติดโรคทิ้งทันที
- เดินตรวจผลทุเรียนทุก 2–3 วันในช่วงฝนตก
- หากพบผลเน่า ให้ตัดทิ้งและฝังให้ลึก หรือเผาทำลาย
- ห้ามปล่อยให้ผลติดโรคคาต้น เพราะจะกระจายเชื้อสู่ผลอื่น
สารชีวภัณฑ์ กับการจัดการโรคผลเน่า: ทางเลือกที่ยั่งยืน
ในยุคเกษตรปลอดภัย การใช้สารชีวภัณฑ์เริ่มมีบทบาทมากขึ้น เช่น เชื้อราไตรโคเดอร์มา, บาซิลลัส ซับทิลิส (Bacillus subtilis) ซึ่งช่วยยับยั้งเชื้อราก่อโรคโดยไม่สะสมในผลผลิต
จุดเด่นของการใช้สารชีวภัณฑ์:
- ไม่ทิ้งสารตกค้าง
- ช่วยปรับสมดุลจุลินทรีย์ในดิน
- ปลอดภัยต่อผู้บริโภคและเกษตรกร
- ใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ได้ดี เช่น ปุ๋ยค้างคาวคู่เอสที
สรุป
ผลทุเรียนเน่าคาต้น คือปัญหาที่สร้างความเสียหายใหญ่หลวงให้กับสวนทุเรียนทุกระดับ โดยเฉพาะในช่วงก่อนเก็บเกี่ยว การเข้าใจสาเหตุและวางแผนป้องกันแต่เนิ่น ๆ คือกุญแจสำคัญ
แนวทางที่แนะนำคือ
✅ จัดการสวนให้โปร่ง
✅ พ่นสารป้องกันเชื้อราอย่างสม่ำเสมอ
✅ ใช้สารชีวภัณฑ์คุณภาพร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์
✅ และตรวจสวนอย่างใกล้ชิดทุกช่วงฝนตก
อย่ารอให้ผลเน่าแล้วค่อยแก้ เพราะบางครั้งมันสายเกินไป!
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- กรมวิชาการเกษตร. “โรคผลเน่าทุเรียน” เอกสารเผยแพร่ ปี 2564
- คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. “แนวทางจัดการโรคในทุเรียน”
- งานวิจัยเรื่อง “การใช้ไตรโคเดอร์มาเพื่อควบคุมโรคผลเน่าทุเรียน”, วารสารเกษตรศาสตร์, 2565
แชร์บทความนี้
เว็บไซต์ของเรา : www.ค้างคาวคู่เอสที.com facebook : ค้างคาวคู่เอสที
5 สาเหตุทุเรียนบิดเบี้ยว พลูไม่เต็ม พร้อมวิธีแก้ตามหลักวิชาการ | ปุ๋ยทุเรียน
หลายสวนประสบปัญหา ทุเรียนบิดเบี้ยว / พูไม่เต็ม / เนื้อไม่สวย แม้จะใส่ปุ๋ยทุเรียนเต็มที่ แต่ผลผลิตก็ยังไม่ได้คุณภาพ สาเหตุของปัญหานี้เกิดได้จากหลายปัจจัย ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวกับ “ระบบราก – ใบ – ธาตุอาหารช่วงพัฒนาผล” บทความนี้สรุป 5 สาเหตุที่ทำให้ทุเรียนพูไม่เต็มตามหลักวิชาการ พร้อมแนวทางแก้ไขที่ทำได้จริงในสวน ✅…
สูตรลับปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย เทคนิคการจัดการผลผลิตตามหลักวิชาการ
ทุเรียน (Durio zibethinus L.) เป็นไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคตะวันออกและภาคใต้ ผลผลิตทุเรียนคุณภาพดีไม่เพียงขึ้นอยู่กับพันธุ์เท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับ การจัดการในช่วงออกดอก ติดผล และขยายผล ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลโดยตรงต่อ “รูปร่างของผล” และ “คุณภาพภายใน” การปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย—หมายถึงการดูแลจัดการให้ผลมีรูปร่างกลม เปลือกเรียบ เนื้อเต็ม และขั้วแข็งแรง—ต้องอาศัยทั้ง ความรู้ทางวิชาการด้านโภชนาการพืช,…
3 เคล็ดลับช่วงออกดอกของทุเรียน ที่เกษตรกรมืออาชีพไม่เคยบอก!
ออกดอกทุเรียน ถือเป็น “ช่วงหัวใจสำคัญ” ของการปลูกทุเรียน เพราะเป็นระยะที่ชี้ชะตาว่าในปีนั้น ๆ สวนจะได้ผลผลิตมากหรือน้อยเพียงใด การดูแลทุเรียนในช่วงออกดอกและติดผลจึงต้องอาศัยความเข้าใจเรื่องธาตุอาหาร สภาพอากาศ และระบบรากอย่างลึกซึ้ง ซึ่งเกษตรกรมืออาชีพหลายคนใช้เทคนิคเฉพาะตัวที่มักไม่เปิดเผยกันง่าย ๆ บทความนี้จะเผย 3 เคล็ดลับดูแลทุเรียนช่วงออกดอก–ติดผล ที่ผ่านการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลจริง เพื่อให้เกษตรกรรุ่นใหม่สามารถนำไปปรับใช้ได้อย่างถูกต้องและยั่งยืน 🌱 เคล็ดลับที่ 1:…
ดูแลผลทุเรียนอย่างไร ให้ได้คุณภาพและมาตรฐาน
ทุเรียน ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชาแห่งผลไม้” ที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง ทั้งตลาดในประเทศและต่างประเทศ โดยเฉพาะ ตลาดจีน ที่ต้องการทุเรียนคุณภาพ มาตรฐานปลอดภัย และรสชาติได้มาตรฐาน การดูแลผลทุเรียนตั้งแต่ระยะติดผลจนถึงเก็บเกี่ยว จึงเป็นขั้นตอนสำคัญที่เกษตรกรต้องให้ความใส่ใจ เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มี คุณภาพตรงตามมาตรฐาน GAP และตลาดส่งออก 1. การจัดการระยะติดผล 2. การบำรุงต้นและผล…
ไว้ผลทุเรียนปีแรก ควรไว้กี่ลูก เพื่อไม่ให้ต้นโทรม
การดูแลทุเรียนในปีแรกที่เริ่มให้ผลผลิต เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพของต้นและผลผลิตในอนาคต เกษตรกรจำนวนมากมักมีคำถามว่า “ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก?” เพราะหากไว้ลูกมากเกินไป ต้นทุเรียนอาจโทรมและส่งผลเสียต่อการเติบโตในระยะยาว ดังนั้นการจัดการที่ถูกต้องจึงเป็นเรื่องจำเป็น ทำไมต้องจำกัดจำนวนผลทุเรียนปีแรก? ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก? จากคำแนะนำเชิงวิชาการและประสบการณ์ของเกษตรกรผู้เชี่ยวชาญ การไว้ผลทุเรียนปีแรกควรอยู่ในช่วง 5–10 ผลต่อต้น ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้น ดังนี้ การจำกัดจำนวนผลให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม จะช่วยให้ต้นไม่โทรม และยังสามารถแตกใบใหม่ได้อย่างสมบูรณ์ พร้อมสำหรับการให้ผลผลิตที่มีคุณภาพในปีถัดไป เทคนิคการจัดการผลทุเรียนปีแรก…