(Phomopsis in Durian: Prevention and Management)
เชื้อรา Phomopsis sp. จัดเป็นเชื้อราชนิดหนึ่งที่สามารถก่อโรคในพืชเศรษฐกิจหลายชนิด รวมถึง “ทุเรียน” ซึ่งเป็นผลไม้ส่งออกสำคัญของประเทศไทย โรคที่เกิดจากเชื้อรานี้มักระบาดในช่วงฤดูฝนหรือในสภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูง หากไม่มีการป้องกันอย่างเหมาะสม อาจก่อให้เกิดความเสียหายรุนแรงต่อผลผลิตทั้งด้านปริมาณและคุณภาพ
ลักษณะของเชื้อรา Phomopsis sp.
เชื้อ Phomopsis เป็นเชื้อราในกลุ่ม Ascomycetes ซึ่งสามารถแพร่กระจายได้ผ่านน้ำฝน ลม และเครื่องมือทางการเกษตร โดยสปอร์ของเชื้อสามารถเข้าสู่พืชผ่านทางบาดแผลหรือเนื้อเยื่ออ่อน โดยเฉพาะในช่วงที่ฝนตกชุกและอุณหภูมิเหมาะสม เชื้อราชนิดนี้สามารถเจริญเติบโตได้ดีในสภาพชื้น และก่อให้เกิดความเสียหายกับทั้งใบ กิ่ง และผลของทุเรียน
อาการของโรคที่เกิดจาก Phomopsis sp. ในทุเรียน
- บนใบ: พบจุดแผลกลมเล็กสีน้ำตาลเข้มหรือดำ ใบเหลืองและร่วงก่อนวัย
- บนกิ่ง: อาการแห้งตายปลายกิ่ง (dieback) ผิวกิ่งอาจแตกหรือมีจุดแผล
- บนผล: พบจุดเน่าขนาดเล็กที่ผิวผล ซึ่งจะขยายใหญ่ขึ้น และอาจมีเส้นใยเชื้อราสีขาวหรือเทา ผลร่วงก่อนกำหนด
ปัจจัยส่งเสริมการระบาดของเชื้อรา Phomopsis sp.
- ความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศสูง (มากกว่า 80%)
- ฝนตกชุกต่อเนื่องหลายวัน
- สวนที่มีทรงพุ่มแน่น อับลม ไม่มีการตัดแต่งกิ่ง
- เครื่องมือเกษตรไม่สะอาด หรือมีบาดแผลบนต้นพืช
แนวทางการป้องกันเชื้อรา Phomopsis sp.
1. การจัดการสภาพแวดล้อม
- ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง เพื่อให้แสงและลมเข้าถึง
- ปรับระบบระบายน้ำให้ดี ป้องกันน้ำขัง
- ลดการให้ปุ๋ยไนโตรเจนที่มากเกินไป เพื่อไม่ให้พืชเจริญเนื้อเยื่ออ่อนเร็วเกินไป
2. การใช้ชีวภัณฑ์
- ใช้ Trichoderma spp. หรือ Bacillus subtilis ซึ่งเป็นชีวภัณฑ์ควบคุมเชื้อรา
- พ่นเป็นประจำทุก 7–14 วัน โดยเฉพาะก่อนฤดูฝนหรือช่วงที่มีความชื้นสูง
- ใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ เช่น มูลค้างคาว ผสมไตรโคเดอร์มา เพื่อเสริมภูมิต้านทานพืช
การกำจัดเชื้อรา Phomopsis sp. ด้วยสารเคมี
เมื่อพบการระบาดของเชื้อรา Phomopsis การใช้สารเคมีเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพหากใช้ให้เหมาะสม โดยควรพ่นสารเมื่อเริ่มพบอาการระยะแรก และควรสลับกลุ่มสารเพื่อลดการดื้อยา
📋 ตารางสรุปการใช้สารกำจัดเชื้อรา Phomopsis sp. ในสวนทุเรียน
| กลุ่มสารเคมี | ชื่อสามัญ (Common Name) | อัตราการใช้ | หมายเหตุ/คำแนะนำ |
|---|---|---|---|
| สเตรบิลูริน (Strobilurins) | Azoxystrobin / Pyraclostrobin | 10–20 มล. / น้ำ 20 ลิตร | ออกฤทธิ์เชิงป้องกัน ควรใช้ช่วงต้นฤดูฝน หรือเมื่อมีความชื้นสูง |
| ไตรอะโซล (Triazoles) | Propiconazole / Difenoconazole / Tebuconazole | 10–15 มล. / น้ำ 20 ลิตร | มีฤทธิ์ยับยั้งการสร้างสปอร์ เหมาะใช้เมื่อพบอาการระยะแรก |
| ผสม (Combination) | Azoxystrobin + Difenoconazole | ตามอัตราผู้ผลิต (ปกติ 10–20 มล.) | ควบคุมได้ทั้งการระบาดและป้องกัน ลดความเสี่ยงการดื้อยา |
| สารสัมผัส (Contact) | Mancozeb | 20–30 กรัม / น้ำ 20 ลิตร | ใช้พ่นสลับในรอบการพ่น เช่น พ่นก่อนฝนหรือหลังฝนตกทันที |
| ชีวภัณฑ์ | Trichoderma spp. / Bacillus subtilis | ตามฉลากผลิตภัณฑ์ | ใช้สม่ำเสมอทุก 7–14 วัน เสริมภูมิต้านทานพืช ไม่ทิ้งสารตกค้าง |
แนวทางการจัดการแบบผสมผสาน (IPM)
- ตรวจสวนอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะช่วงที่มีความชื้นสูง
- ใช้สารชีวภัณฑ์ควบคู่กับการตัดแต่งกิ่ง
- สลับการใช้สารเคมีต่างกลุ่มอย่างมีแผน
- หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีและชีวภัณฑ์ในคราวเดียวกัน
- ใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพดี เพื่อเสริมความแข็งแรงให้พืช
สรุป
เชื้อรา Phomopsis sp. เป็นเชื้อราที่มีผลกระทบต่อการปลูกทุเรียนอย่างชัดเจน โดยเฉพาะในฤดูฝนหรือพื้นที่ที่มีความชื้นสูง การป้องกันล่วงหน้าด้วยการจัดการสวนที่ดี การใช้ชีวภัณฑ์อย่างสม่ำเสมอ และการใช้สารเคมีอย่างถูกต้องและเหมาะสมตามระยะโรค จะช่วยลดความเสียหายจากเชื้อรานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แชร์บทความ
เว็บไซต์ของเรา : www.ค้างคาวคู่เอสที.com facebook : ค้างคาวคู่เอสที.com
5 สาเหตุทุเรียนบิดเบี้ยว พลูไม่เต็ม พร้อมวิธีแก้ตามหลักวิชาการ | ปุ๋ยทุเรียน
หลายสวนประสบปัญหา ทุเรียนบิดเบี้ยว / พูไม่เต็ม / เนื้อไม่สวย แม้จะใส่ปุ๋ยทุเรียนเต็มที่ แต่ผลผลิตก็ยังไม่ได้คุณภาพ สาเหตุของปัญหานี้เกิดได้จากหลายปัจจัย ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวกับ “ระบบราก – ใบ – ธาตุอาหารช่วงพัฒนาผล” บทความนี้สรุป 5 สาเหตุที่ทำให้ทุเรียนพูไม่เต็มตามหลักวิชาการ พร้อมแนวทางแก้ไขที่ทำได้จริงในสวน ✅…
สูตรลับปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย เทคนิคการจัดการผลผลิตตามหลักวิชาการ
ทุเรียน (Durio zibethinus L.) เป็นไม้ผลเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคตะวันออกและภาคใต้ ผลผลิตทุเรียนคุณภาพดีไม่เพียงขึ้นอยู่กับพันธุ์เท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับ การจัดการในช่วงออกดอก ติดผล และขยายผล ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลโดยตรงต่อ “รูปร่างของผล” และ “คุณภาพภายใน” การปั้นลูกทุเรียนให้ทรงสวย—หมายถึงการดูแลจัดการให้ผลมีรูปร่างกลม เปลือกเรียบ เนื้อเต็ม และขั้วแข็งแรง—ต้องอาศัยทั้ง ความรู้ทางวิชาการด้านโภชนาการพืช,…
3 เคล็ดลับช่วงออกดอกของทุเรียน ที่เกษตรกรมืออาชีพไม่เคยบอก!
ออกดอกทุเรียน ถือเป็น “ช่วงหัวใจสำคัญ” ของการปลูกทุเรียน เพราะเป็นระยะที่ชี้ชะตาว่าในปีนั้น ๆ สวนจะได้ผลผลิตมากหรือน้อยเพียงใด การดูแลทุเรียนในช่วงออกดอกและติดผลจึงต้องอาศัยความเข้าใจเรื่องธาตุอาหาร สภาพอากาศ และระบบรากอย่างลึกซึ้ง ซึ่งเกษตรกรมืออาชีพหลายคนใช้เทคนิคเฉพาะตัวที่มักไม่เปิดเผยกันง่าย ๆ บทความนี้จะเผย 3 เคล็ดลับดูแลทุเรียนช่วงออกดอก–ติดผล ที่ผ่านการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลจริง เพื่อให้เกษตรกรรุ่นใหม่สามารถนำไปปรับใช้ได้อย่างถูกต้องและยั่งยืน 🌱 เคล็ดลับที่ 1:…
ดูแลผลทุเรียนอย่างไร ให้ได้คุณภาพและมาตรฐาน
ทุเรียน ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชาแห่งผลไม้” ที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง ทั้งตลาดในประเทศและต่างประเทศ โดยเฉพาะ ตลาดจีน ที่ต้องการทุเรียนคุณภาพ มาตรฐานปลอดภัย และรสชาติได้มาตรฐาน การดูแลผลทุเรียนตั้งแต่ระยะติดผลจนถึงเก็บเกี่ยว จึงเป็นขั้นตอนสำคัญที่เกษตรกรต้องให้ความใส่ใจ เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มี คุณภาพตรงตามมาตรฐาน GAP และตลาดส่งออก 1. การจัดการระยะติดผล 2. การบำรุงต้นและผล…
ไว้ผลทุเรียนปีแรก ควรไว้กี่ลูก เพื่อไม่ให้ต้นโทรม
การดูแลทุเรียนในปีแรกที่เริ่มให้ผลผลิต เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพของต้นและผลผลิตในอนาคต เกษตรกรจำนวนมากมักมีคำถามว่า “ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก?” เพราะหากไว้ลูกมากเกินไป ต้นทุเรียนอาจโทรมและส่งผลเสียต่อการเติบโตในระยะยาว ดังนั้นการจัดการที่ถูกต้องจึงเป็นเรื่องจำเป็น ทำไมต้องจำกัดจำนวนผลทุเรียนปีแรก? ทุเรียนปีแรกควรไว้กี่ลูก? จากคำแนะนำเชิงวิชาการและประสบการณ์ของเกษตรกรผู้เชี่ยวชาญ การไว้ผลทุเรียนปีแรกควรอยู่ในช่วง 5–10 ผลต่อต้น ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของต้น ดังนี้ การจำกัดจำนวนผลให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม จะช่วยให้ต้นไม่โทรม และยังสามารถแตกใบใหม่ได้อย่างสมบูรณ์ พร้อมสำหรับการให้ผลผลิตที่มีคุณภาพในปีถัดไป เทคนิคการจัดการผลทุเรียนปีแรก…